Patiënten zijn minder bang voor een operatie als ze muziek mogen beluisteren in de operatiekamer. Dat geldt voor alle groepen, onafhankelijk van geslacht, leeftijd of eerdere operaties. Ook de manier waarop ze normaal gesproken met angst omgaan heeft geen enkele invloed op het effect van muziek. Dat blijkt uit het scriptieonderzoek van Sandra Wölke, masterstudente Psychologie van de Open Universiteit.
St. Elisabeth ziekenhuis
Sandra Wölke werkt op de operatiekamer in het St. Elisabeth ziekenhuis in Tilburg. Ze kreeg daar de gelegenheid om een onderzoek uit te voeren naar het angstreducerende effect van muziek bij dagopnamepatiënten. Minder angst kan leiden tot een lagere dosering narcose, minder kans op infecties, een lagere dosering pijnstillers of rustgevende middelen achteraf. Dat betekent een korter verblijf in het ziekenhuis en lagere medische kosten. Dat muziek leidt tot minder angst was al eerder vastgesteld. Maar hoe komt dat?
Angst meten
Wölke onderzocht de invloed van mentale coping, dat wil zeggen de manier waarop mensen in het algemeen omgaan met stress en angst, op het angstreducerende effect van muziek. Dat deed ze in een randomized controlled trial. De deelnemers aan het onderzoek vulden een week voor de operatie een angstvragenlijst in. Ook werden de fysiologisch maten van angst (bloeddruk en hartslag) gemeten. Op de operatiedag zelf gebeurde dat nog drie keer: bij aankomst, vlak voor de narcose en een paar uur na de operatie. Eén groep patiënten mocht vanaf het moment van binnenkomst tot het moment van onder narcose gaan met een koptelefoon luisteren naar zelf uitgekozen muziek. De andere groep niet. De indeling van de groepen werd door het lot bepaald.
Niet afhankelijk van copinggedrag
De groep die naar muziek mocht luisteren bleek op het moment van de narcose significant minder angstig te zijn dan de controlegroep. Achtergrondvariabelen zoals geslacht, leeftijd, aantal operaties bleken niet van invloed op de relatie tussen muziek en angstreductie. Het resultaat was ook niet afhankelijk van emotiegericht copinggedrag. Opvallend was verder dat de zelf gerapporteerde angst maar matig samenhing met de objectief gemeten fysiologisch maten van angst.
Positief ontvangen
Het onderzoek van Wölke kreeg een vervolg in een onderzoek door een muziektherapeut in opleiding. Die deed een kwalitatief onderzoek bij de patiënten die naar muziek hadden kunnen luisteren naar de emotionele beleving van de muziek. 95% van de proefpersonen kan zich de muziek tijdens de preoperatieve fase herinneren en bijna net zoveel mensen 94% heeft de muziek als rustgevend ervaren. Maar liefst 89% vindt de muziekinterventie voor herhaling vatbaar.
De scriptie van Sandra Wölke is online beschikbaar op DSPace.